Ew endamê bilindê soviyetî bižirî û bersiva wî da: (baže kengî em dostê hevbûn?! me tu caran ne gotîye em dostê kurdan in, hûn ji xwe re di bêjin… here bira em di pêžîyê de wek pirinsîp dostê dewlet û hikûmetên rojhilata navînin.)
Pižtî žikestin û herifîna rista sosyalist, dîse bežekî fereh ji me kurdan, girûpa dewletên rojava dibînin wek dost ji gelê kurd re, bêyî ko wan haj ji vê dostanî û hejêkirina yekalî hebe.
Mebesta min ya yekê ji van gotinan ew e, ku bênim bîra xwêneran, ko pêdivî ye em ders û sudê ji wê heskirina yekalî ya berê bi sovyetan re bigirin, berî em li pey leylana evînek din herin. gereke her dem li bîra me be, di dozên istratîcî û navdewletî de dilxwazî û dostanî têrê nake, tenê di piraktîkê de bercewendî û hevkarî hene, bercewendî ew tenha cihên xwe li ser zeviyê digirin.
Dîsa em di vê mijarê de pirsyar dikin, aye kî dostê me ye, herweha (rojava) peyvek mezine, çiqas dewlet û dezgehên sivîl dibin vî sernavî de hene?
Ji mêjve wek nimûne û nîžan, rûmalkirina BBC ji kêžeya kurdî re dižopînim, dixwazim bizanibim digel xwêneran, gelo ew rûmalkirin erênîye, bê alîya, yan na, bêhina dostanî yan dujminahîyê jê tê. çi kesê dîroka gelê kurd xwend be, baž dizane ku dewleta Birîtanya (UK) siyaseteke kolonyalist a hûr û kûr li dijî kurd û kurdistanê bi salan ajotîye. Pirs birengekî din ew e, ta çi radeyê ew dezgeha navdara nîv serbixwe (bbc) dikare ji bin bandora wê polîtîka kolonyalist a ingilstanê derkeve?
Gava radyo - êzga dengê emerîka berî nêzîkî bîst salan wežan bi zimanê kurdî balavkir, wek pehingavek serdemî di medayê de bû, û belkî di polîtîkê de jî hat dest nîžankirin. Pižtî wežana (VOA) bi zimanê kurdî gelek kesayetî, dezgehên kurdî hewldan kû (bbc) jî bežekî bi zimanê kurdî veke. Lê mixabin qet bbc pilan nedanî bû ji bo wežanê bi zimanê kurdî, lê belê bi hersê zimanên dagirkerên kurdistanê wežanê dike( Turkî, Farisî, Erebî).
Lê helewist û kiryara mirov li hember matmayî dimîne ewe ku radioya bbc li van çend salên dawî yê wežana xwe bi zimanê Erebî li herêma kurdistanê xurt û fereh kiriya, bi taybet li ser žepolên cihikî (FM), digel ko serê sedê not ji welatî yên herêma kurdistanê bi erebî nizanin! ev tê çi wateyê û manyê, tenha yek wate heye: bbc tekez dike ku ev herêm deverek ji welatekî erebî axêve, yan jî dixwaze zimanê erebî pirtir li herêma Kurdistan belav bike, lê çima bizimanê erebî wežanê li nîvê paytexta kurdistanê berdewam dike?
Ev gotinên jorî hemi hatin bîra min gava berî demekî di 24 /10/2013 bbc filmekî dîkyomenterî dirêj (44 xulek) li ser herêma kurdistanê belav kir. Dîsa pirisyar ew e ku filim li ser çibû? Mirov žerimdike binivîse lê pêdivîye em diyar bikin, filim li ser sunetkirina keçan bû, ango wek bi zimanê erebî hatibo binavkirin li ser
xitan ê bû (birîna nav ranên keçikên piçûk).
Ew filim di heman demî de wek raporteke rojnamegerî li rojnama (The
Guardian) ya birîtanîya navdar de, hatiya belavkirin. Têde çi gotin? çi dan xuyakirin: (ev dozînewe pižtî sala 2004 hatibû naskirin, pižtî hin tîmên civaka sivîl li gundên kurdistanê geriyan, bi taybetî li germiyan, ev diyarda wêran dîtin!)
Di medya yê de herdem du pirsyar girîn ev in: çima ev babet, çire ev dem?
Di bawerîya min de gelek babet hebûn li kurdistanê kû BBC û Guardian li ser rapor û dikyomentere çêkin. bersiv ewe ku dem pižî serkevitina helbijartinê perlemana kurdistanê bû, Kurdistan weke devereke ažtîxwaz, herêmek demokrat û pir reng rastîya wê hat xuyakirin, wêne ya herêma kurdistana iraqê li hemî alîyên dunyayê žewq da, bû cihê pesinê. Di dem de kû li her çar dewlet û alîyên kurdistanê teror û cengên bîr û bawerîyên teng berdewamin, cîranên kurdistanê serê hev jêdikin, gožtê hev dixun, gelek kes bi hovana xwediteqîn, civakên hemsînorê kurdan bi salan žûnde vedigerin...
Vêce diyare çê nabe kurd bên xuya kirin wek miletekî žarevanî û demiqrasî ji alîyê medya UK ve. Wek ancam bbc xewst çi name yê bigihîne?
BBC û Guardian vegeryan û anîn bîra bîner û xwêneran kû Kurdistan wek pênc dewletên Efrîqî yên li paž e, û bitaybet Somal ya, keçan sunet (xitan) dikin, kurd jî miletek islamîst pir li pažin , vê hovîtî yê derheqa keçikên bêguneh de dikin…
Li dawî ez gazindan ji (dostên ewripî) nakim, gazind her divê em ji xwe bikin. Ji ber
ya durist ewe ko yasa parastina jin û xêzanan ko perlemana herêma kurdistanê di sala 2011 pejirandî aktîv bibe, keç bên parastin ji vê edeta xirab, cezakî mezin li pey kirina vî karî hebe. Ka pižt re emê bibînin medya Birîtanî dê raporek xiraba din, li ser çi alîyê jiyana (kevine perest) li kurdistanê belav bike.
ـــــــــــــــــــــــــــ
*Akadimî, sernivîserê kovara Alhiwar.
Dr. Azad Ehmed Elî*