Welatê me - Cegerxwîn piştî 27 salan.

Seyda di nava civaka kurd de roleke sereke lîstiye. Di hemû qonaxên temenê xwe de, xizmeta civaka xwe kirîye.. bûye pesporê bîr û baweriyên parastinê û doz û daxwazên gelê kurd, ji xwe ev yek di helbestên wî de eşkere û diyar e, ango dikarîbû hemû beşên civaka kurd himêz bike. Herweha beşekî baş di meydana hunermendiyê de, hozanên Cegerxwîn di guh û dilê milet de xwendine û neqişandine, bi mûzîk û dengên bilind û afrandineke giyanbêjî, yên wek Şivan Perwer û xanima wî Gulîstan Perwer û bilbilê xemgîn Mihemed Şêxo û Aramê Tigran û Kabarî û Ciwanê Haco û gelekên din.
Li welat Cegerxwîn êş û azarîya gelê xwe, tev di dilê xwe de birijand, ew dilê tije xwîn û rûmet, lewra mîna volqanke agirî dipijirand. Di hindrê helbestên xwe de, bi asteke bilind û hotane, bi şêweyekî hêsan û dijwar ku hemû beşên civakê dikarîbû wan helbestan jiber bikin. Herweha herkesî êşên xwe di nav wan xêzên pîroz de dipelandin.
Çi caran Cegerxwîn xwe dûrî guhertinên qonaxên dîrokê nedidît, di her çaxê de bi berpirsyarî bi kêmasî û nexweşiyên civakê mijûl dibû. Pêdiviyên hejar û bindestan, bi lezgînî dixiste çarçewa livandin û çareseriyê bi duristî pêk tanî. Dibû bijîjkê birînên dijwar, nemaze di dema pêşî ji temenê xwe, akama rola olperestiyê cihekî mezin di jiyana Cegerxwîn de girtibû, pişt re.. bandora ramanên Markisî, wekî ku çaraseriyek ji bo serpêhatiyên kesên hejar û bindest didît û wekhevîya civakan, lê dema ku tîrêjên guhertinên welatperwerî hate holê, bê şert û merc, xwe da bin barê giran û dest bi dermankirina birînên kûr û dijwar yên kurdan kir.
Ji salên şêstî û vir de, bibû mîna pizoteke agirê vejînê û roj bi roj, xebata wî berfirehtir bûbû. Li gund û bajarên Kurdistanê digeriya, ji bo naskirina pêwestîyên demê û dewlemediya berhemên xwe .
Helbestên Seyda, li ser zimanê zarokan, jinan, kalan û pîran, ciwanan dihate xwendin. Bi rêzdarîyeke bê sînor dihate vejandin… lê dijminên hov cîh li Cegerxwîn teng kiribû, li welatê bav û kalê wî, ji ber destê çavnebaran dirêjî wî hatin, piştî ku temenê wî nêzîkî 80 ê salî bûbû, ji bêçarî berê xwe da welatê xerîbîyê û bi alîkariya hin hevalê dilsoz ew bir welatê Siwêdê. Li wir jî damarên wî ne hedinîn, di nava çar salan de, xebatên bi rûmet û giran xistin nêv rûpela dîroka xwe ya sermedî.
Lê mixabin qedera reş di 22/10/1984`an de, dilê bi rûmeta kurdayetîyê, tije hêvî û evîna giran rawestand û laşê pîroz şand mala wî, li bajarê Qamişloka evînê li ser xwesteka wî, da ku piştî koçkirina xwe jî, ji nava axa welatê xwe dûr nekeve. Gelê kurd li rojavayê Kurdistanê, bi wefadarî cenazeyê Seydayê xwe pêşewaz kirin. Bi merasîmeke mezin, bi deh hezaran gelê kurd, roja xwe bê westan li kolanan qedandin. Hin bi sirûdan û hin bi stran û hêsiran nirxê hezkirina xwe jêre didan. Ji wê rojê bi şûn ve, gora wî bû tewafgeha nifşên mayî ji rewşenbîr û nivîskaran û helbestvanan re.