Sereke | Beşê Erebî | Beşê Çandî | Gotarekî Rêke | Erşîv

Sereke

Ger



 

 
 

Helbest u pexşan: Kezeba Min û Çend Helbestên Hînkariyê Bona Zarokan

 


Senar
(Mûsa Qulîkî Mîlan)
1394

Kezeba Min

Ez çûme Deryaya Sipî,
Min dît ku li perava wê;
Mirovahî xeniqiye!

Û perçeyek kezeba min,
Bi navê Alanê Kurdî;
Li ava sar herikiye!


Çend Helbestên Hînkariyê:

 Adar 

Adar    meha   baranê,
Meha  ger  û  seyranê.
Meha    gula   berfînê,
Ya   hebûn   û  vejînê.

                    Meha kesk û sor û zer,
Hêşîn dibin hemû der.

Gul, gupikan ve dikin,
Pirpirok wan  şe dikin.
 
Wîtewîta          bilbilan,
Geş dikin  can  û  dilan.

Xuşexuşa     çeman    e,
Ji   dil   dibin   xeman e.

Keç  û  xort  li seyranê,
Hev   ra  digrin   dîlanê.

Dû   Adarê,    Nîsan   e,
Bihişta     Kurdistan   e.

Adara 2009’an – Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)

Bihar

Roja    bîstyekê     Adar,
Dibêje    ez   im    bihar.

Hewa   êdî   germ  dibe,
Ax   hêdîka  nerm  dibe.

Dihele     berfa     herda,
Baran     dibare     serda.

Têrav   dibin   çem-kanî,
Kesk   dibin    çiya-banî.

Erd     kirasekî     rengîn,
Li  xwe   dike  bi  lezgîn.

Gul-gupik    hev    dialin,
Hemû candar xweşhal in.

Bayê     bakûr      dibeze,
Dibexşe      ruhê      taze.

Derdikevin   morî,  mar,
Ji kunên xwe  ewên  sar.

Li mêrgan  berx û karik,
Bazdidin  bi   pirkepirk.

Çûkên  koçer  bi hev ra,
Vedigerin     ser    wara.
Xelk   diçine   seyranê,
Digerînin           dîlanê.

Adar  û  Nîsan,  Gulan,
Biharê   dibin    mêvan. 
Nîsana 2009’an – Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)


   Havîn

Dû     biharê       havîn   e,
Demsaleka        rengîn   e.

Tetîl      dibin     dibistan,
Navberê    didin   dersan.

Zarok   dilîzin    hev    ra,
Geh  li   vir   geh  li  wira.

Nav  gulan  û  ber çeman,
Diborînin    xweş  deman.

Dema   den   û    bêderan,
Dema      kêfa     koçeran.

Him pezvan û him cotkar,
Hev     ra     dibin   alîkar.

Bîr  dikin  derd  û xeman,
Berhev dikin   berheman.

Şîr  û rûn  û keşk û mast,
Serşîr,   toraq  û  tomast.

Ceh  û  genim  ên  mayî,
Berhev   dikin   bi   şayî.

Hezîran, Tîrmeh, Tebax,
Ew   havînê   dikin  dax.    

Hezîrana 2010’an – Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)


     Payîz

Pey   havînê     payîz   e,
Ba    dike     vîzevîz    e.

Zer  dibin   pelên  daran,
Dar  ditewin  bin  baran.

Roj kurt û xweşik dibin,
Şev  dirêj,  hênik   dibin.

Zarok    diçin   medresê,
Destpê  dikin   bi  dersê.

Koçerên   li     zozanan,
Bar dikin    germiyanan.

Zêde   dibe    sur-serma,
Xweş  tê  sobe  û germa.

Çûkên  koçer  ji  sermê,
Difirin   ber   bi  germê.

Îlon  û   her    du    Çirî,
Payîzê     dikin      gurî.

Îlona 2009’an – Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)


  Zivistan

Dû     payîzê     zivistan,
Xwe davêje   ber-bestan.

Sirûşt  wek bûkek cindî,
Xwedike     dêrê      sipî.

Rût  û   tezî   dibin   dar,
Xew ra diçin mûr û mar.

Zar  bi  berfê   dileyzin,
Li  hev  diçin,   dibezin.

Rûyê  çem  û   rûbaran,
Qeşa  digre  her   deran.

Ji  ber  seqem  û sermê,
Tê  zanîn  qedrê germê.

Kal û  pîr  bo  zarokan,
Dibêjin  xweş  çîrokan.

Nêçîrvan   diçin   ravê,
Sibê    ta    nîvê    şevê.

Her du Kanûn û  Sibat,
Merivan  dihêlin   mat.

        Kanûna Pêşîn a 2009’an –Senar Mûsa Qulîkî Mîlan)


    Gur û Ruvî

Ruvî   çû  cem  gur  û  got,
Rewşa   te   dilê   min  sot.

Sibê         heta          êvarê,
Direvî     wek     her   carê.

Divê    em    bi    davikan,
Bixwin     goştê     hilikan.

Gur  got  çi  ye?  Ya  ruvî!
Gilêz      kişya     ji    devî.

Ruvî   got,  tu   guh   bidê,
Ya   dest   dike,   nake  dê.

Ez  ê  bazdim   nav   golê,
Wardekan   derxim   çolê.

Ji     nişkê  va    tu   bazde,
Bigre  ji  wan   deh-dazde.

Bazde     bi   çifta     gura,
Nesekine        li         wira.

Ez    ê      san    bixapînim,
Dor   golê  bibim,    bînim.

Para     min    tenê     duda,
Bihêle    landa     xwe   da.

Ruvî    ber    bi  wardekan,
Xwe  mûçkir wek dizekan.

Lê  gur  bi  hêz  û  heybet,
Li   rex    gola    avê    ket.

Seyên    gurêx   bezandin,
Gur   li  wir    gevizandin.

Ruvî   wardek  nêçîr   kir,
Hevalê    xwe   ji  bîr  kir.

Gur   bi   hezar   zehmetî,
Ji   devê       san        filitî.

Şîva   ruvî    bû   wardek,
Lê  ya  gur  gez  û kotek.

   Kanûna Paşîn a 2010’an –Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)


    Zozan

Zivistan   çû,   hat   bihar,
Qulingan    kirin    hewar.

Bû     qingeqinga     wana,
Li   hev   çûne     serdana.

Firyan   li   pey   koçeran,
Nesekinîn      tu      deran.

Berê  xwe  dan   zozanan,
Gihîştin    mêrg-çîmenan.

Bêrîvanan      pez    dotin,
Dengbêjan   kilam   gotin.

Sewta  wan  ya  qulingan,
Ket  nav newal  û zangan.

Keç  derketin  nav malan,
Weke    karên      xezalan.

Hev   ra    çûne    pincarê,
Sibê         heta         êvarê.

Berav  kirin  sîr,  mendik,
Ribês    û     tirşo,    gûlik.

Elegez,   siping,  silmask,
Sipîtang    tevî     pêqask.

Dîsa     çûne       seyranê,
Bindarûk     û       dîlanê.

Bi  hev   ra  kilam  gotin,
Hinavên    xortan    sotin.

Havîn xweş derbas kirin,
Keç, xortan hev nas kirin.

Payîz    hat    bi   gujeguj,
Erd û esman tev  bûn mij.

Xelk ber   bi  germiyanê,
Rê     ketin    li    zozanê.

Qulingan  dane  dû  wan,
Çûn,  li  cî   hîştin zozan.

Sibata 2009’an –Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)


     Dîk û Mirîşk

Dîkê     sipî      bi    heybet,
Bazda    rex   mirîşkê   ket.

Got   çî   ye    ev   qirteqirt?
Dengê te gund  bi  tev  girt!

Serê    me,   tu   dikî    dew,
Ji    çavan    derdikî     xew!

Tu     hêkekê           kardikî,
Cîhan       xeberdar       dikî. 

Xelk     hêka     te     dibîne,
Qirteqirt      pêwîst      nîne.

Hewcî       gotinê        nîne,
Gulav    xwe     bînê    tîne.

Erka      me      karkirin   e,
Ne       rihetî        birin     e.

Weke   min    serbilind   be,
Delalê     dilê      gund    be.

Bang didim ez dem bi dem,
We    diparêzim    bê   xem.

Qet li  ser  xwe  da naynim,
Çûnkî     pêwîst     nizanim.

Dema    me    erk    pêkanî,
Ji   xwe   xelk    pê   dizanî.

Adara 2010’an –Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)


         Ker û Hêştir 

Ker  û   hêştir    bûn   bira,
Pêyman    girêdan   hevra.

Ker    nezîre   wek    berê,
Seda     neçe    her    derê.

Hêştir      lotikên      berê,
Nevêje     li    her     derê.

Nekevin   destê   karwan,
Neçin   bin  barên   giran.

Zozanek    peyda    kirin,
Dilê   xwe   pê  şa   kirin.

Zozan   nîbû,  bihişt   bû,
Ji  av  û  gulan   mişt  bû.

Ji   gul-gupikan     pêştir,
Nîbû  xwirê  ker,   hêştir.

Mixabin   ev   rewşa  ha,
Ta  dawî  wan  ra  nema.

Karwanek   hat,   bihurî,
Kerê       me       nesitirî.

Çav karwên ket û zirya,
Hêştir    ecêbmayî   ma!

Merivan  ew  seh  kirin,
Hatin   her  du  jî  birin.

Barekî    zexm   lêkirin,
Tevî   karwên    rêkirin.

Nîvê rê da  ker  westya,
Bin  barê  giran  da  ma.

Bi    neçarî    barê    wî,
Dabeş  kirin  li  yên  dî.

Ker  dane  pişta  hêştir,
Dîsa    ajotin    li    wir.

Li    devê    astenga   rê,
Lota   hêştir    hat   bîrê.

Got  kero  dema  min e,
Lot hatye, xema min e!

Ker  çiqasî   ber  gerya,
Hêştir  nebihîst,  revya.

Lotek,   dudu  ku  avît,
Ker  di  binê   gêlî  dît.

Adara 2010’an –Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)


          Baz û Kusî 

Bazekî        gelek       birçî,
Hat   venişt   li  cem   kusî.

Ji         destê       birçîbûnê,
Qudûm       tinebû      rûnê.

Kusî     pirsî     çi     hal  e?
Eva        çi        nalenal   e?

Bazî   got   rewş   xirab   e,
Dilêm      bûye    kibab   e.

Ne    xwirek  e,  ne   nêçîr,
Wê    çi   bike   bazê   pîr?

Dilê         kusî         şewitî,
Ji      rewşa      bazî    gotî.

Got  birê    baz    bi  şertê,
Ku        nekî         îxanetê;

Riya        nêçîrê     ez    ê,
Nîşan    bidim    bi    lezê.

Got     kusî    dilniya    be,
Îxanet      bo     te     nabe.

Tu    qenciyê      dixwazî,
Gelek  baş  û  xêrxwaz  î.

Kusî     got    ev   perava,
Tijî      kusî      ne   zûva.

Heftê  ji wan çar-pêncan,
Bigre   di   nava   pencan.

Pirde    hewa,    li     wira,
Bavêje       ser       kevira.

Dema  ku keşt pişta wan,
Dev   bavê  tenişta   wan.

Firavîn,    şîv   û     taştê,
Bixwe    heta   ji    te   tê.

Baz li wir xwe hişyar bû,
Got  eva xweş biryar  bû.

Lê   tu    min   bibexşîne, 
Di   min da hêz  qet nîne.

Bikevim   pey    kusiyan,
Kusî    nebûn,    masiyan.

Neqdê  bi  deynê  nadim,
Lewra   gelek  berbad im.

Girt   kusî,   pirda  hewa,
Tam   li  jorê  ew  berda.

Kusî  hat   li  kêvir   ket,
Tasa   pişta  wî  jî   keşt.

Baz,    danî    li   teniştê,
Veçirand   goştê    piştê.

Kusiyan    ser    bûyerê,
Şêwirîn    li    wê   derê.

Gotin  wî  bi destê xwe,
Xera  kirye  bextê  xwe.

Pêwîst  nake  dû wî şîn,
Lewra  ew  bûbû  xayîn.

Nîsana 2010’an –Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)
----------- 

[1]-Ev helbest di bin bandora çîroka gelêriya bi navê - Zirîn û Lotik- da hatiye vehandin. Binhêre: Saginç, Feqî Huseyn; Çîrokên Kurdî (Fabl); Enstîtuya Kurdî Ya Stenbolê, 1999
[2]-Ev helbest di bin bandora çîroka gelêriya bi navê -Qertel û Kusî- da hatiye vehandin. Binhêre: Malpera telia. com.

 
Gotar Nerîne Xwediyê Xwene
 

Puanên Nûçeyê

Asta Dengan: 0
Bi Tevahî Deng: 0

Ji kerema xwe re kurtedemeke xwe bide vê dengdanê:

Herî baş
Pir baş
Baş
Ne xirab
Xirab

Vebijark