Sereke | Beşê Erebî | Beşê Çandî | Gotarekî Rêke | Erşîv

Sereke

Ger



 

 
 

Gotar: Komîta Fêrbûna Zimanê Kurdî komîtek zanistye

 


 Idrîs Hiso

pêþ her tiþtî , zanst û matmatîk derewa nake, loma çi tiþt û karên li ser bingehên zanstî avadibin ew pir bi hêzin û bi xurtî nezî rastiyê dibin …
bi mebesta danina rêbazekê jibo karê fêrbûna zimanê kurdî , mamoste Derwêþ Xalib du pirtûk çêkirbûn/Elêfbaya Celadet û pîvana pêwîstya tîpan û Fêrbûna zimanê kurdî seretayî û srbestî li gorî taybetmendiyê zimanê kurdî /  ev pirtûkana berhemên keda salane , ji lêkolînek zanistî li dor taybemendyên zimanê kurdî,


 wek em zanin ziman hemû dighên hev ji alîkî , û ji alîkî din ji hev cudane jî.Di gihên hev go ziman her ew zimane , mirov dikare pê jiyanaxwe biqedîne ,bîr û hizrên xwe bêje , çandaxwe pê avake an bi parêze .
lê ji hev cudanejî çimkî her zimanek taybetmendyêxwe heye…… loma rêbazên fêrkirin û fêrbûnê di navbera zimanande ne wek hevin
wate ,çênabe em rêbazê fêrbûna zimanekî li ser yê din bi kar bînin .
jib o wilo rêbaza ku mamoste Derwêþ Xalb daniye jibo fêrbûna zimanê dê, karekî pîroze , li pêþe,û li gor tê nasîn karê pêþye jî li navçeya rojhilata navîn ,û pir hêjayejî  ji bo zimanê kurdî çimkî hatiye dariþt li gor taybetmendyên zimanê me.
Keresteyên lêkolînê pir gelekin ,bi qasî 2000 pirtûkane ,ji veçrandina wan,mamoste Derwêþ gihaye çend amarên pir giranbuha . go wê rolek mezin bilîzin di hesanbûna karê fêrbûnêde,û pakirina pêþveçûna zimanê me . ji pêv ku ev lêkolîn û amarên go pêkanîne wê bandorek pozitîf mezin bilîze di hesanbûna fêrbûnêde ,û çûna ber bi elêfbayek yekgrtî jbo hemû kurdan ,çi li baþûr,çi li bakûr#soran û kurmanc#
Çima pîvana tîpan jimer divê?
Lêkolîna go mamoste Derwêþ çêkirye li ser pîvana pêwistya tîpan ,berî ana çênebûye li cem tu kesî çimkî zimanên wek /Erebî,Firensî, Inglîzî,Tirkî û yên dîtir jî / ne hewcey vê pîvanêne ,ji ber elêfbaya wan yekgirtiye , lê di kurdîde ne wisaye ,kurmanc û soran ne bi yek elêfbayê di nivisînin,ev taybete bi rewþa me kurdan ,di encamde xuyakir go pêwistya me bi hin tîpan pir hindke bi qederê go em Karin dest ji wan berdin û bê ku tade li nivisandinê bê .mîna van herdû tîpên go soran bi kartînin/LL , RR / wisa ev lêkolîn bi kêre jbo yekbûna elfebê.  
Ev karê zanstî giranbuha cê þehnazyêye go mirovekî kurd bighê vê asta bilind ,ji lêkolînê go wek wê li navçeya me nebûye ,û jê xuyadke bê çawa yek ji erkê rewþenbîrêmeye go bi westin , û kar bikin ,jibo rêbazek resen ,li gorî taybetmendiyê zimanê  me birêkin , helbet gereke em dûrî teqlîdê bikevin , em karê xelkê kopi nekin ,û kirasê wan li zimanêxwe nekin .çimkî bê sûdeye û bi zimanê me nakeve…
Tê zanîn go gelek kes pirtûkên fêrkirinê çêdikin , navê xwe liser datînin û di weþînin bi mebesta go kurd jê hînî ziman bibn,birastî ev ne pêþketine , ev gelemþeye ,û ev nabin pirtûk , ma kî bi ziman zanibe buxwîne û binivîse kari eynî pirtûka çêbike , Mîr Celadet elîfba danî û çîrok bi dawîbû ,pirtûk ewe a go karibe karê fêrbûnê hesanbke ,a go kari rêbazekê bi rêke ,a go karibe rewþa milet ber çav bigre ,dem,dirav û cî li kurda bi wefirîne ,lê mixabi ev linik kesî peyda nebûye ta ana ,û pirê tiþtê em dibînin ,hege ne giþbin , teqlîde ji rêbazin zimanin dî, ne xasim zimanê inglîzî.bêyî ku karekî nû hatibe kirin.ji pêv rêbaza mamoste Derwêþ tu karê wisa hîn nîne .
Ev rêbaza zanstî ,ya go bi lêkolîna mamoste Derwêþê Xalib pêk hatiye ,di warê piraktîkîde jî encamin baþ dane ,di riya karê KFZK de ,di salên burîde ,nexasim go kurd ana gelekî bi hewcey rêbazekêne , zû, zû bi karbînin , pê hemû gelê kurd bighê asta xwe fêrî zimanêxwe bike.
Karekî bi leze , lê divaye ne gelmþebijî ,divaye bi zanistîbe , resen û xurtbe .
Loma dibînim ev karekî , pir baþe , li pêþe û divaye hemû kes, rêxistin û ronakbîr li ser rawestin û rxneke berpirsyne lê bikin , da go em bighên gewdekî ji rêbazek bi sûde,kêr û hesanbe ji bo em zû, zû vê qonaxê derbaskin û kesayetyaxwe , ya go bi ziman , çand û keltûrameve girêdye bi parêzin .

Ev gotar di rojnama EVRO ya li herêma kurdistanê hatye weþandin 19-2-2013z

 
Gotar Nerîne Xwediyê Xwene
 

Puanên Nûçeyê

Asta Dengan: 0
Bi Tevahî Deng: 0

Ji kerema xwe re kurtedemeke xwe bide vê dengdanê:

Herî baþ
Pir baþ
Baþ
Ne xirab
Xirab

Vebijark